Στις μέρες μας, η έννοια της Διαθλαστικής Χειρουργικής δεν περιορίζεται στο στενό μόνο πλαίσιο της διόρθωσης με χρήση ακτίνων Laser συνήθων διαθλαστικών ανωμαλιών, όπως η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός, και που αφορούν κυρίως σε νεαρής ηλικίας ενήλικες με επιθυμία να απαλλαγούν απλώς από τα γυαλιά ή/και τους φακούς επαφής τους.
Βέβαια ακόμη και σε αυτόν τον τομέα, καταγράφονται σημαντικές εξελίξεις, με υπερσύγχρονα μηχανήματα Excimer Laser που μπορούν να διορθώνουν όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά τις παραπάνω ανωμαλίες, διορθώνοντας για παράδειγμα, σημείο προς σημείο πάνω στον κερατοειδή (customized ablation) και άλλης τάξης εκτροπές του οπτικού συστήματος των οφθαλμών, στοχεύοντας στην τέλεια όραση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μεσήλικων μάλιστα, χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα εξειδικευμένα προγράμματα, έχουμε τη δυνατότητα να διαμορφώσουμε τον κερατοειδή χιτώνα του οφθαλμού έτσι, που να αποκτά ένα είδος πολυεστιακού προφίλ για την αντιμετώπιση και της πρεσβυωπίας.
Άλλη σημαντική εξέλιξη στην υποκατηγορία της διαθλαστικής χειρουργικής με Laser, που ακούει στο όνομα LASIK, αποτελεί η μέθοδος F-LASIK ή FEMTO-LASIK, κατά την οποία ένα νέο μηχάνημα παραγωγής, ενός άλλου είδους ακτίνων Laser (femtosecond), προετοιμάζει τον κρημνό (flap), πριν την εφαρμογή του Excimer Laser, χωρίς τη χρήση του κλασικού κερατοτόμου, που είναι ένα είδος μηχανικού νυστεριού που χρησιμοποιείται από καταβολής της παραπάνω μεθόδου.
Η ραγδαία εξέλιξη του Femtosecond Laser, στις μέρες μας, φαίνεται ότι τείνει να το τοποθετήσει πλέον στην κορυφή της διαθλαστικής χειρουργικής, ως αποκλειστικό χειρουργικό εργαλείο, χωρίς τη ανάγκη του Excimer Laser, όσον αφορά στη διόρθωση αμετρωπιών (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό) αλλά και στην χειρουργική της πρεσβυωπίας και του καταρράκτη.
Η διαθλαστική χειρουργική λοιπόν, εκτείνεται σε διάφορους τομείς της οφθαλμολογίας απευθυνόμενη πλέον σε ευρύ ηλικιακό φάσμα. Χάρη στη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας των χειρουργικών μηχανημάτων, εργαλείων, εμφυτευμάτων και χημικών ουσιών, δίνεται η δυνατότητα, σε ποικιλία περιπτώσεων, να σχεδιαστεί από την αρχή και να υλοποιηθεί ένα εντελώς νέο διαθλαστικό σύστημα που να ικανοποιεί στο σύνολό του τη διόφθαλμη όραση κάθε σύγχρονου ανθρώπου.
Για παράδειγμα, επιστρέφοντας στον τομέα των Laser, σε έναν πενηντάχρονο μύωπα, μπορούμε να διορθώσουμε χειρουργικά το πρόβλημά του, λαμβάνοντας υπόψη και την πρεσβυωπία του, κατά το σχεδιασμό των επεμβάσεων, αφήνοντας στο μη επικρατώντα οφθαλμό του, μικρού βαθμού μυωπία, τόση, που χωρίς να διαταράσσει σοβαρά τη διόφθαλμη μακρινή του όραση, να εξυπηρετείται ταυτόχρονα και στην όραση κοντινής απόστασης, χωρίς τη χρήση διορθωτικών γυαλιών (τεχνική monovision).
Σε μεγαλύτερες ηλικίες, με αφορμή τη θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού (καταρράκτης), μπορούμε να πετύχουμε παρόμοια με την παραπάνω περίπτωση αποτελέσματα, είτε με χρήση ενδοφακών, ειδικά επιλεγμένων για κάθε μάτι, είτε σε ορισμένες περιπτώσεις, εμφυτεύοντας ειδικούς περιθλαστικούς ενδοφακούς με πολυεστιακή λειτουργία.
Σε άλλη περίπτωση επέμβασης καταρράκτου, έχουμε τη δυνατότητα στις μέρες μας να διορθώνουμε και τον αστιγματισμό ταυτόχρονα, χωρίς την ανάγκη συμπληρωματικής επέμβασης με Excimer Laser στον κερατοειδή, εμφυτεύοντας ειδικό ενδοφακό (τορικό). Η σύγχρονη δε τεχνολογία κατασκευής ενδοφακών, μας δίνει πλέον τη δυνατότητα, σε ορισμένες περιπτώσεις, να διορθώνουμε τη μυωπία ή την υπερμετρωπία ταυτόχρονα με τον αστιγματισμό και την πρεσβυωπία.
Σε νεαρό ενήλικα με πολύ υψηλή αμετρωπία (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό) ή με ιδιαίτερη ανατομική διαμόρφωση κερατοειδών, βλάβες βυθού και ποικιλία άλλων προβλημάτων που δεν επιτρέπουν επέμβαση με Excimer (ή/και Femtosecond) Laser με καμμία από τις τρέχουσες μεθόδους (F-LASIK, LASIK, PRK, LASEK, EPILASIK), έχουμε τη δυνατότητα να επέμβουμε τοποθετώντας ειδικούς ενδοφακούς στον πρόσθιο θάλαμο, που στηρίζονται στη γωνία ή στην ίριδα, αλλά και στον οπίσθιο θάλαμο, μεταξύ ίριδας και κρυσταλλοειδούς φακού. Με τις παραπάνω μεθόδους/εμφυτεύματα δεν επεμβαίνουμε καθόλου στους φυσιολογικούς φακούς των ματιών, διατηρώντας πλήρως τη φυσιολογική για την ηλικία προσαρμογή στην όραση κοντινής απόστασης. Όπου επιτρέπεται δε, μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και συνδυασμός των δύο παραπάνω μεθόδων, για την επίτευξη αρτιότερου διαθλαστικού αποτελέσματος, προετοιμάζοντας πλέον, με το προαναφερθέν εν δυνάμει ατραυματικό Femtosecond Laser, τον κερατοειδικό κρημνό για LASIK, πριν από την τοποθέτηση του ενδοφακού.
Ο παραπάνω συνδυασμός, αλλά και γενικότερα η τεχνική συνδυασμού ενδοφακών με Excimer (ή/και Femtosecond) Laser στον κερατοειδή (τεχνική bioptic), μπορεί να δώσει άριστα αποτελέσματα σε σύνθετα διαθλαστικά προβλήματα, όπως για παράδειγμα τη μεγάλη ανισομετρωπία, δηλαδή τη μεγάλη διαφορά διαθλαστικής δύναμης μεταξύ των δύο οφθαλμών, τον ετερόπλευρο καταρράκτη (νεανικό, τραυματικό, φλεγμονώδη, κ.ά.), καθώς επίσης και σε πλήθος άλλων προβλημάτων που ακολουθούν την ποικιλομορφία του ανθρώπινου οργανισμού.
Αυτονόητο είναι ότι όλες οι παραπάνω περιπτώσεις αποτελούν ένα μικρό μόνο δείγμα από το σύνολο των διαθλαστικών οφθαλμολογικών προβλημάτων, που ζητούν λύση στον ευρύ πλέον τομέα της διαθλαστικής χειρουργικής. Στόχος κάθε επέμβασης είναι η βελτίωση της όρασης, ως πρωταρχικής αίσθησης του ανθρώπου, και κατεπέκταση της ποιότητας της ζωής του.
Σαφέστατα, η επιτυχία κάθε τέτοιου είδους επέμβασης, συνδέεται εκτός των άλλων και με τη μακροβιότητα των αποτελεσμάτων της. Κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο λοιπόν, αλλά και γενικότερα κατά το σχεδιασμό των επεμβάσεων, η χειρουργική ομάδα υποχρεούται να λαμβάνει πολύ αυστηρά υπόψη της, εκτός από τη φύση του προβλήματος στην ιατρική του βάση, ως κύρια αιτία προσέλευσης του ενδιαφερομένου, και τις προσδοκίες αυτού, σε σχέση πάντοτε με την ηλικία, την ψυχοσύνθεση καθώς, επίσης, και τις καθημερινές ανάγκες και τις δραστηριότητές του.